Hoe ga je om met narcisme?

Het woord narcisme wordt vaak gebruikt voor iemand die veel tijd investeert in zijn of haar uiterlijk, maar dit is niet correct. Narcissus, die verdronk omdat hij zo vol was van zijn spiegelbeeld in het water, is de legende die voor deze verwarring zorgt. Uit onderzoek is gebleken dat meer dan 40% van de bevolking deze persoonlijkheidsstoornis heeft, en de cijfers liggen hoger voor mannen dan voor vrouwen. Maar wat is een narcist? Wat zijn de typische kenmerken in zijn gedrag en hoe ga je daar mee om? Hoog tijd om een aantal misverstanden op te ruimen.

Wat is een narcist
Narcisme is de benaming van een persoonlijkheidsstoornis die opgenomen werd in de DSM V, het handboek voor psychiaters en psychologen. Een totaal gebrek aan empathie, onrealistische fantasieën over macht, prestaties en vaardigheden, arrogantie en het gevoel van boven elke wet te staan zijn een aantal kenmerken die typerend zijn voor zulke mensen. Vrienden zijn gebruiksvoorwerpen die, wanneer ze geen nut meer hebben, zo aan de kant geschoven worden. Maar wanneer je een narcist loslaat, omdat je zijn gedrag niet aan kunt, slaan de stoppen door en zijn ze ronduit vernietigend.

Hoe gaat een narcist te werk
Omdat ze meestal goed bespraakt zijn en zich focussen op hun slachtoffer, is een narcist heel gul met complimentjes en aandacht. Wanneer ze hun buit binnen hebben en ze merken dat ze jouw vertrouwen gewonnen hebben komt de ware aard naar boven. Ze doen hun uiterste best om hun slachtoffer te isoleren van familie en vrienden en gaan daarvoor tot het uiterste. Voor hun prooi is dit heel verwarrend omdat ze denken dat ze de zachte en mooie kant van de man of vrouw met narcisme hebben mogen ervaren. Echter, niets is minder waar want narcisten zijn prima toneelspelers en die zachte begripvolle kant was niet meer dan een mooi stukje toneel.

Wat is gaslighting
Mensen met narcisme zullen er alles aan doen zodat hun slachtoffer aan zichzelf gaat twijfelen. Ze zijn meester in het omdraaien van situaties waarbij ze de verantwoordelijkheid van hun daden niet op zich nemen maar op de schouders van de andere leggen. Het is de bedoeling dat hun prooi zich onzeker, schuldig en klein voelt en vaak lukt hen dat ook. Deze psychische afbraak gebeurt geleidelijk en subtiel, net omdat ze vol overgave en vakkundig alle schuld van zichzelf afwimpelen.

Hoe ga je om met narcisme?
Een gouden raad is: blijf vooral ver uit de buurt van mensen met narcisme. Vaak denken partners dat ze met veel geduld en liefde verandering kunnen brengen in hun gedrag maar niets is minder waar. Niemand wordt geboren als narcist en ze hebben altijd een nare geschiedenis, vol emotioneel afwijzen, achter de rug. Dit kun jij als ouder of partner niet veranderen en het is zelfs bijna onmogelijk voor therapeuten. Het enige wat jij kunt proberen is jouw grenzen aangeven en dicht bij jezelf blijven maar… verwacht je dan aan ernstige conflicten want jouw grenzen zijn voor een narcist van nul en gener waarde. Licht vooral ook jouw familie en naaste vrienden in, over zijn of haar gedrag, want je zal hun steun goed kunnen gebruiken. Verlaat je een man of vrouw met narcisme, wees er dan op voorbereid dat de strijd nog lang niet gestreden is en doe je best om de laster, de bedreigingen en het stalken zoveel mogelijk te negeren. Eens hij of zij een nieuw slachtoffer gevonden heeft zal de focus verlegd worden en is de kans groot dat hij je met rust laat.